Master@Heart Studie
Hart- en vaatziekten zijn de belangrijkste doodsoorzaak in Europa en zijn verantwoordelijk voor 29,6% van alle sterfgevallen wereldwijd in 2014. Coronaire hartziekte (CAD), wanneer afzonderlijk beschouwd, is goed voor bijna 1,8 miljoen doden of 20% van alle sterfgevallen in Europa per jaar. Er is een wereldwijde toename in CAD de laatste 5 decennia, dit vanwege de combinatie van een zittende levensstijl, ontoereikende voedingsgewoonten en de prevalentie van roken. Gelijktijdig met deze moderne inactiviteit pandemie en de bijbehorende cardiovasculaire risico's, zijn we de afgelopen 2 decennia ook getuige geweest van een toename van het aantal middelbare en oudere personen die betrokken zijn bij competitieve sporten en massa sport events, zoals marathonloop- en fietsevenementen in de meer economisch ontwikkelde landen.
De gezondheidsvoordelen van lichaamsbeweging, zowel met betrekking tot cardiovasculaire als niet-cardiovasculaire mortaliteit, zijn op grote schaal vastgesteld. 150 minuten per week aan matig intense aerobe training heeft aangetoond dat het aanzienlijke gezondheidseffecten heeft met een 50% reductie van cardiale ongunstige gebeurtenissen en verminderde sterfte. Studies naar de bovengrens van de inspanningsdosis-responsrelatie zijn echter beperkt. Retrospectieve observaties bieden wel data, maar zijn moeilijk te interpreteren gezien de grote verschillen tussen atletische en referentpopulaties in cardiovasculaire risicofactoren zoals roken en sociaaleconomische status. Duursport participatie verbetert de bloeddrukcontrole, vetprofielen en insulinegevoeligheid en is daarom, niet verrassend, in verband gebracht met een verminderde incidentie van een hartinfarct. Dit kan de langere levensverwachting van atleten verklaren in vergelijking met de algemene bevolking. Aan de andere kant is er steeds meer bewijs dat suggereert dat intense oefening, in het bijzonder intensieve uithoudingstraining, kan worden geassocieerd met ongunstige hartmodellering en een overmaat aan aritmieën. Het is dus mogelijk dat het gezond is om een duursporter te zijn, maar niet noodzakelijk dat het gezondheidsvoordeel is afgeleid van de oefening zelf, in tegenstelling tot alle andere gunstige leefstijlfactoren.
Tot nu toe hebben geen studies de 'standaard zorg' vergeleken, die een gezond dieet, onthouding van roken en regelmatige matige lichaamsbeweging omvat, met en zonder de toevoeging van langdurige uithoudingstraining. In dit multicenter project zullen we de gunstige effecten onderzoeken van lange termijn uithoudingstraining voor de preventie van coronaire en carotide slagaderaandoeningen en de mogelijke nadelige effecten ervan, zoals een verhoogde incidentie van atriale fibrillatie en myocardiale fibrose. We zullen 3 leeftijds- en gender gerelateerde cross-sectionele cohorten rekruteren: (1) levenslange duursporters die zich sinds de leeftijd van 30 jaar bezighouden met reguliere duursporten, (2) laat optredende duursporters die deelnemen aan reguliere sinds minstens 6 maanden en (3) niet-atletische individuen. De laat optredende duursporters zijn pas na 30 jaar met een normale duursport begonnen zijn daarom niet blootgesteld aan de potentiële gunstige of nadelige effecten van langdurige uithoudingstraining.
Er zijn ongelijkheden tussen mannen en vrouwen wanneer we kijken naar het risico op hart- en vaatziekten, en meerbepaald op het vlak van slagaderverkalking en voorkamerfibrillatie. Mannen hebben immers een hoger risico op deze aandoening, los van andere risicofactoren. Vrouwen zijn in vergelijking met mannen relatief beter beschermd. Mannen lopen ook een hogere risico op een inspannings-gerelateerd cardiaal arrest. Uit budgettaire overwegingen moesten we keuzes maken. We kozen om ons onderzoek te beperken tot enkel mannen om binnen het budget een statistisch verschil tussen de verschillende groepen te kunnen aantonen (zogenaamde statische powerberekening). We hopen dat we in de toekomst ons onderzoek kunnen uitbreiden naar vrouwen.
De inclusies van deze studie zijn gestart in 2019 en zijn afgerond in 2022. Wij zijn momentel bezig met het verwerken van de gegevens. U kan alvast de gehele studie opzet hier bekijken.